Wanneer geld een drijfveer wordt

Harm Van Velhoven, Tom Boon, Kristof Van Hout. Op het eerste zicht hebben ze weinig met elkaar gemeen. Boon is een van onze Belgische vaandeldragers in het hockey, Van Hout is een boomlange doelman en Van Veldhoven is een trainer die al in alle uithoeken van België gediend heeft . Er is echter één iets dat hen bindt. Allen beleven ze nu hun "Indian Dream".  India wil zich op de kaart zetten en lanceert daarvoor een vernieuwende competitieformule in tal van sportdisciplines. Sportieve eer lijkt er meer dan ooit ondergeschikt aan de macht van het geld. Of het land en de sport daar beter van worden is een andere vraag. 

Het was even schrikken toen ik vorige week tijdens een van mijn vele zapmomentjes de kop van Van Veldhoven voorbij zag komen op Eurosport. Waar is die nu weer beland dacht ik bij mezelf terwijl ik me terzelfdertijd druk maakte om het naïeve spel dat die Indiërs op de mat brachten. De verdediging van Mumbai stond haast aan de middenlijn. Resultaat was dan ook een makkelijke 4-1 zege voor de Delhi Dynamos FC tegen Mumbai City FC, het zwakke broertje uit de reeks.  Het stelde eerlijk gezegd allemaal niet zo heel veel voor.  Dat neemt niet weg dat India het nieuwe Qatar lijkt te worden voor uitgerangeerde voetballers die nog snel wat poen willen pakken.  Nicolas Anelka, Frederik Ljunberg, Mikaël Silvestre, Marco Materazzi, Luis Garcia zijn vanaf dit seizoen te bewonderen in de Indian Super League, ISL. Er worden dan ook enorme bedragen gespendeerd voor deze vedetten op retour.  De ISL moet het kroonjuweel worden van het Indiase voetbal en er mee voor zorgen dat het Indiase voetbal een boost krijgt. Finaal moet dit ervoor zorgen dat India voor het eerst aanwezig zal zijn op een WK eindronde in 2026.

De geschiedenis van het Indiase voetbal uit de doeken doen is best een ingewikkelde klus. Zoals u ongetwijfeld weet viel India lange tijd onder het bewind van het Verenigd Koninkrijk. Aangezien de Britten beschouwd mogen worden als de 'founding fathers' van het  voetbal werd het spelletje er al eind 19de eeuw gespeeld door de kolonisten.  In 1893 werd vervolgens de Indian Football Association opgericht. De Britse invloedssfeer was in die begindagen zeer sterk aanwezig. Gaandeweg kregen de Indische teams de bovenhand. Belangrijk keerpunt was het binnenhalen van een eerste titel door Bohun Bagan in 1911, een team dat enkel uit Indiërs bestond.  Voetbalkenners onder ons zullen vast al wel eens gehoord hebben van de Kolkata derby. Dit is een van de meest beruchte derby's die wordt gespeeld tussen tussen East Bengal en Bohun Bengal.  In 1997 lokte deze wedstrijd 132.000 mensen naar het stadion. Door de uitgestrektheid van  het land en de slechte verbindingen tussen steden onderling ontstonden er tal van nevenbonden (meer dan 30) die geografisch los staan van elkaar. De introductie van de National Football League in 1996 was een eerste aanzet om het voetbal een 'nationaal' karakter te geven. In 2007 werd I-League boven de doopvont gehouden. Belangrijkste betrachting is ook hier de professionalisering van het voetbal in dit onmetelijke land met meer dan 1 miljard inwoners.  Om het nog wat ingewikkelder te maken is er sinds dit jaar dus de Indian Super League. Kunt u nog volgen? Niettemin is voetbal na cricket nu de belangrijkste sport in India.

"Wie een competitie in het leven roept louter om deze commercieel uit te buiten is fout bezig"

MLS
India is een land in volle expansie. Op industrieel vlak maakte het land de voorbije jaren een ferme inhaalbeweging. Tussen 2003 en 2010 realiseerde het een jaarlijkse economische groei van 10 procent en ook nu nog gaan ze vlot boven de 5 procent. En waar geld is is er macht en wie macht heeft wil die ook benutten. Dat is in India niet anders. De filmindustrie in het land heeft qua omvang al een tijdje Hollywood achter zich gelaten. Die filmindustrie speelt dan ook een belangrijke rol bij het tot stand komen van deze nieuwe 'supercompetitie' in het voetbal. Bollywoodsterren investeren massaal hun centen in de nieuwe clubs.  De ISL werkt volgens het befaamde franchisemodel. Hierbij kunnen franchisenemers een bid indienen. Een commissie selecteerde in het voorjaar van dit jaar 8 teams die van start mogen gaan in deze gesloten competitie, dus zonder stijgers en dalers.  De Major League Soccer (MLS) in Amerika geldt daarbij als stichtend voorbeeld.  Maar het is vooral de Indian Premier League in het cricket die velen lieten watertanden. Niet in het minst Industrial Management Group (IMG), een Amerikaans bedrijf dat zich onder meer specialiseert in uitzendrechten en in 2010 een contract sloot met het AIFF met de belofte een nieuwe competitie te mogen organiseren. Kenmerkend aan deze nieuwe competitieformule is het compacte verloop. Slechts 14 speeldagen gespreid over de maanden oktober, november en december. Net als bij de MLS worden ook hier de beste spelers evenredig verdeeld over de deelnemende teams. Elk team beschikt over één zogenaamde 'marquee player' of een voormalige buitenlandse superster. Daarnaast mag elk team ook nog eens 7 buitenlanders onder contract hebben en moeten er ook 14 Indiërs in de kern zijn opgenomen. Dit moet resulteren in een spannende competitie die miljoenen Indiërs aan het scherm gekluisterd houden. Ondertussen zijn de rechten voor deze competitie wereldwijd verdeeld en kan je Anelka en Ljunberg in meer dan 100 landen aan het werk zien.

Spanning
De Indian Premier League bestaat pas sinds 2008 maar is een schot in de roos gebleken. Zeker op

Tom Boon

commercieel vlak. IPL heeft van het cricket een blitse en vooral snelle televisiesport gemaakt. Kosten noch moeite werden gespaard en er worden zelfs professionele cheerleaders overgevlogen voor wat extra entertainment tijdens de wedstrijden.  De waarde van de IPL is in die zeven jaar geëxplodeerd. Volgens waarnemers is het merk nu al meer dan 3 miljard dollar waard en kan het op termijn uitgroeien tot de grootste competitie wereldwijd. De IPL bestaat uit 11 teams die in totaal meer dan 1,4 miljard euro neertelden om een winnend bid binnen te halen. Niet dat een iemand het zich al heeft beklaagd. De sport is nu zeker toegankelijker voor een breder publiek, alleen betalen echte cricketliefhebbers daarvoor de tol. Geen wedstrijden meer die soms wel dagen kunnen duren. De commercie heeft het nu voor het zeggen in deze van oorsprong nobele en edele sport, die wij Westerlingen maar niet willen begrijpen. Maar ach wat valt er te klagen. De spanning is er ondraaglijk. Sinds 2008 kroonden 5 verschillende teams zich tot landskampioen. Dat is toch wat we willen. Spanning is namelijk een sterk verkoopsargument.

Het zal  hockeyer Tom Boon worst wezen. In februari is hij maar liefst 80.000 euro rijker wanneer hij terugkeert van zijn avontuur in India. Hij gaat er 1 maand spelen voor een bedrag waar zelfs Belgische profvoetballers jaloers op zijn.  Het is hem van harte gegund. In de Lage Landen kan dit rastalent amper overleven van zijn sport. Ook hier ontdekken we hetzelfde patroon als bij het cricket en het voetbal en werden er de afgelopen jaren heel wat nieuwe ploegen opgericht volgens het franchisemodel. De meeste teams kunnen terugvallen op de sterke schouders van een rijke industrieel of politicus en op die manier toegang verkrijgen tot de hoogste afdeling. En ach het feit dat Hero MotoCrorporation, 's lands grootste fabrikant van motorfietsen, naast titelsponsor in het hockey ook stevig sponsort in het voetbal is vast en zeker toeval. Daar moeten we zeker niets achter zoeken. Zouden er ook  internationale sancties bestaan voor het commercieel uitbuiten van een sport? Wie een competitie in het leven roept louter om deze commercieel uit te buiten is fout bezig. I rest my case, again.