maandag 19 mei 2014

De 20 km door Brussel, dodelijk vermoeiend

Opnieuw viel er dit weekend een dode te betreuren tijdens de 20 km van Brussel. Al het derde dodelijke slachtoffer op vier jaar tijd. Daarnaast werden ook nog eens een handvol mensen opgenomen in het ziekenhuis na een hartinfarct. De roep om verandering klinkt opeens wel heel luid in Brussel.

Net voor de finish stuikte een 28-jarige man in elkaar. Een hartaanval  was de journalist bij de krant Le Soir fataal geworden. Het begint stilaan een kwalijke traditie te worden, maar dan eentje waar best niet te licht overheen wordt gegaan. Tijd dus voor actie. 

 Hitte
Wat maakt de 20 km door Brussel zo dodelijk? Er zijn tal van factoren die hier een bepalende rol spelen. Eerst en vooral is het weer hier de grote boosdoener. De wedstrijd wordt traditioneel gelopen op de laatste zondag van mei. Dan kunnen de temperaturen al aardig oplopen, zoals gisteren het geval was. Ook het feit dat mensen elkaar haast voor de voeten lopen zorgt ervoor dat de gevoelstemperatuur nog net iets hoger komt te liggen. Een hartinfarct is in de meeste gevallen de optelsom van tal van factoren zoals vermoeidheid, oververhitting en een verstoorde vochtbalans. Zeker bij warm weer onderschatten veel mensen het belang van een goede hydratatie. Door uitdroging loop je het risico dat het hart aan capaciteit verliest  net op een moment dat je lichaam in overdrive gaat. 

Afstand
Ook de afstand is een bepalende factor. De meeste lopers doen gemiddeld genomen ruim langer dan 1,5 uur over 20 kilometer. Uit onderzoek blijkt dat een afstand boven de 17 kilometer voor veel mensen een natuurlijke barrière vormt. Het mag dan ook niet verbazen dat het 28-jarige slachtoffer uit Henegouwen net voor de eindstreep het bewustzijn verliest en niet bij kilometerpaal 14. Veel deelnemers dienen tot het uiterste van hun kunnen te gaan enkel en alleen al om de wedstrijd te voltooien. Dat is ook de reden dat de Antwerp 10 Miles vooralsnog gespaard is gebleven van dodelijke slachtoffers. Die 16 kilometer is ook voor ongetrainde atleten nog net haalbaar. Al helpt het natuurlijk ook dat de 10 Miles midden april plaats vinden wanneer de temperaturen om te lopen draaglijk zijn.

"Het begint stilaan een kwalijke traditie te worden, maar dan eentje waar best niet te licht overheen wordt gegaan."
Parcours
Een derde oorzaak is de aard van het parcours. Wie ooit al eens in en om Brussel gelopen heeft zal vast en zeker het stevige niveauverschil tussen het noorden en het zuiden van de stad al hebben opgemerkt. Datzelfde hoogteverschil zorgt er ook voor dat er nooit echt scherpe tijden worden gelopen bij de marathon van Brussel. Het zwaartepunt in deze race bevindt zich in de eerste 7 kilometer, waar de lopers enkele pittig beklimmingen krijgen voorgeschoteld. Hierdoor stapelt de vermoeidheid zich al vroeg in de wedstrijd op. Dit gecombineerd met de warmte en de afstand zorgt ervoor dat veel mensen over hun limieten gaan met alle gevolgen van dien. 

Deelnemersveld

Het pittige profiel van de 20km van Brussel
Een laatste factor is de samenstelling van het deelnemersveld. Probeer als recreatieve loper maar eens een van de 35.000 startbewijzen te bemachtigen? Veel kans dat het je niet lukt. Dit komt doordat veel startnummers worden opgekocht door grote bedrijven die er een soort uitstap van maken. Ook een groot deel van het Vlaamse, Belgische, Brusselse en Europese ambtenarenkorps neemt bijvoorbeeld ieder jaar deel aan de wedstrijd. En daar zit nu net een stuk van het probleem. Deze vaak ongetrainde deelnemers zien de 20 kilometer meer als een tussendoortje. Vaak starten ze de wedstrijd zonder specifieke voorbereiding, maar wel met de competitieve instelling van een olympische atleet . Want natuurlijk mogen de collega's niet voor mij eindigen in de einduitslag.  Dit soort van haantjesgedrag zie je voornamelijk bij de jongere deelnemers. Zo stierf in 2011 een 26-jarige deelnemer. Nochtans staat er een heel leger van goedgetrainde atleten klaar om hun plaats in te nemen. Alleen hebben zij nauwelijks de kans om aan starbewijzen te raken. De organisatie schiet zich dus in de eigen voet met deze strategie die zich voornamelijk richt op bedrijven. Al moet gezegd dat niets moeilijker te voorspellen is dan (potentieel) hartfalen. Getraind of ongetraind, het kan iedereen overkomen. Het slachtoffer nam overigens al voor de tiende maal deel, om maar te zeggen. Neemt niet weg dat er steeds getracht moet worden om de risico's voor de deelnemers zo beperkt mogelijk te houden. De 20km door Brussel in zijn huidige vorm is een loodzware wedstrijd in (te) moeilijke omstandigheden. 

Dat er dus iets moet veranderen aan deze formule is duidelijk. Er zijn tal van verbeterpunten. Organiseer de wedstrijd vroeger in het jaar of ergens in het najaar. De warmte is ieder jaar opnieuw de grote boosdoener. Prima dat je je als organisatie op bedrijven richt, maar ga dan voor een doorgedreven begeleiding. Werk in samenspraak met deze bedrijven trainingsschema's uit en zorg ervoor dat werknemers die willen deelnemen voldoende getraind zijn.