Qatar: Een lilliputter met invloed

Maxime Lestienne staat op het punt zijn carrière in het buitenland verder te zetten. Wie een simpele transfer verwachtte tussen club A en B is eraan voor de moeite. Lestienne heeft immers nog een tussenstop voorzien in Qatar. Een stuk over investeringsfondsen, opleidingscentra en geld. Heel veel geld. 

Diversifiëring

Maxime Lestienne

Maxime Lestienne, Mpoku, Ezekiel. Stuk voor stuk jonge beloftevolle voetballers wiens lot nu in handen ligt van Qatarese investeringsfondsen. Het principe is simpel. Deze investeringsfondsen richten hun pijlen op talentvolle buitenlandse spelers en kopen hun transferrechten op. Vervolgens tekenen zij een contract bij een Qatarese moederclub, in het geval van het genoemde trio hierboven is dat Al-Arabi, die hen op hun beurt weer uitleent aan een Europese (top)club om hen finaal met winst te verkopen. Dit alles maakt deel uit van de reconversie die Qatar overspoelt, waardoor het emiraat uiteindelijk minder afhankelijk moet worden van de opbrengsten uit olie en gas. De diversifiëring van de economie staat sinds het aantreden van emir Hamad bin Khalifa dan ook hoog op de agenda. Daarbij wordt stevig geïnvesteerd in vastgoedprojecten, de bankensector, cultuur, sport..... Het nationale investeringsvehikel, Qatar Investment Authority (QIA), investeerde de afgelopen jaren voor meer dan 60 miljard euro in onder meer Porsche, Barclays, Volkswagen, London Stock Exchange en PSG. En nu wordt er ginds dus ook geïnvesteerd in voetballers.

Win-winsituatie
Het fenomeen, waarbij transferrechten worden opgekocht, is overigens niet nieuw. In Zuid-Amerika is deze handelswijze schering en inslag en wordt het systeem zelfs aanzien als een bedreiging voor de voetbalcultuur. Jonge spelers zijn er vaak aan handen en voeten gebonden aan de wil van deze fondsen/makelaars, die het grote geld ruiken en nauwelijks oog hebben voor de wensen van de speler. Sports One Middle East (SOME) is zo'n investeringsmaatschappij en is verantwoordelijk voor de recente kaalpluk van onze competitie. Zij hebben momenteel de rechten in handen van Lestienne, Mpoku en Ezekiel. Een vluchtige blik op hun, zij het zeer beperkte, website leert ons dat ze momenteel een hele resem spelers in hun portefeuille hebben/hadden. Daarbij behartigen zij voornamelijk het management van spelers op zoek naar het grote geld in Qatar of de Verenigde Arabische Emiraten. Onder meer Jaja Coelho, ex-Westerlo, vinden we terug in deze lijst. Maar ook vedetten als Gabri en Zé Roberto prijken op hun website. Door te investeren in jonge voetballers, waar nog rek zit op de marktwaarde, heeft SOME nu uitzicht op een riante bonus bij een eventuele doorverkoop. Dat het hen menens is blijkt uit het feit dat de CEO van SOME, Abdallah Lemsagam, mee betrokken is bij de uitbouw van een nieuwe JeanMarcGuillou-academie in Marokko. Dat noemen ze dan een plaatsje reserveren dicht bij de bron.

Belangrijke rechtenhouder in het voetbal

Dit soort van investeringsmaatschappijen gaat ook in de toekomst een steeds grotere rol spelen bij internationale transfers. Clubs kunnen op die manier spelers binnenhalen die ze op de reguliere transfermarkt niet kunnen betalen en de club die haar speler verkoopt toucheert het gewenste transferbedrag. Ondertussen wordt achter de schermen naarstig op zoek gegaan naar een club voor Lestienne. Hoogstwaarschijnlijk zal zijn toekomst in de Serie A liggen. AC Milan zou al interesse getoond hebben. Mpoku zou op zijn beurt nog een jaartje rijpen bij Standard. Met Ezekiel heeft men dan weer andere plannen.

Qatar heeft ondertussen al een tijdje zijn plaats veroverd aan het firmament van de voetbalwereld. Eerst door grote namen op retour naar de Qatar Stars League te halen, daarna door te investeren in buitenlandse clubs (PSG, Barcelona-via Qatar Foundations) en televisierechten op het voetbal via Al-Jazeera. Als klap op de vuurpijl volgde de toewijzing van het Wereldkampioenschap in 2022. Dat het daarbij grotendeels ook om prestige draait valt niet te ontkennen. En een deel van dat prestige hangt samen met het op de been brengen van een nationaal elftal dat kan wedijveren met de grote voetbalnaties. Allesbehalve evident in een ministaat met goed 300.000 inwoners. Om dat doel te halen werden daarom verschillende projecten in het leven geroepen met vertakkingen tot in België.

 "Momenteel beseft men bij Aspire Football Dreams als geen ander dat dit thema nog te gevoelig ligt bij de Fifa. Die hanteert namelijk bijzonder strenge regels als het aankomt op de naturalisatie van spelers."

Onuitputtelijke talentenpool
Aspire Football Dreams (AFD is zo één van die projecten. Wat in 2004 begon als een kleinschalig project

Het trainingscentrum van de Aspire Academy in Doha

om Qatarese voetballers op te leiden is vandaag de dag uitgegroeid tot een internationaal opleidingscentrum. AFD, dat officieel pas in 2007 van grond kwam,  is momenteel aanwezig in 13 landen op 3 verschillende continenten. Een van de architecten van dat succes is Joseph Colomer. Als scout van Barcelona was hij destijds de ontdekker van Lionel Messi in Argentinië. Oorspronkelijk was het de bedoeling enkele buitenlandse talenten naar Qatar te halen om op die manier het niveau op te krikken. Colomer scoutte in eerste instantie voornamelijk in Afrika en tal van kleine opleidingscentra zagen in zijn spoor het levenslicht. Via een talentenjacht worden de beste voetballers uit elke regio/ land verzameld om vervolgens een doorgedreven opleiding te krijgen. AFD verkoopt zich als een humanitair project dat tevens voorziet in huisvesting en een educatieve opleiding. De allerbeste voetballers uit de verschillende opleidingscentra worden op hun beurt nog eens ondergebracht in de Aspire Academy in Doha. Het is uit deze talentenpool dat Eupen sinds 2012 jaarlijks mag vissen. De Oostkantonners grepen vorig seizoen nog nipt naast promotie naar de Belgische hoogste voetbalklasse. Een van die spelers, Diagne, versierde afgelopen maand zelfs een transfer naar FC Barcelona. Colomer zal hier ongetwijfeld een hand in hebben gehad.

Wat zijn de werkelijke intenties van Aspire Football Dreams? Niemand die er op dit moment antwoord op kan geven? Wil men werkelijk buitenlandse talenten uit de academie naturaliseren zodat ze voor Qatar kunnen spelen zoals door verscheidene media wordt geopperd? Onlangs werden geruchten in die richting nog met klem ontkend in de NY Times. Tot op heden is het jonge spelers uit de opleidingscentra bijvoorbeeld ook niet verboden om voor hun nationale jeugdelftallen uit te komen. Momenteel beseft men bij AFD als geen ander dat dit thema nog te gevoelig ligt bij de FIFA. Die hanteert namelijk bijzonder strenge regels als het aankomt op naturalisatie van spelers. In 2004 werd al eens geprobeerd om enkele Brazilianen te naturaliseren, zonder veel succes. Maar helemaal van tafel is de piste nog niet. Qatar heeft trouwens al een berucht verleden als het aankomt op het naturaliseren van sporters. Bekendste voorbeeld is misschien wel dat van Stephen Cherono, die zich liet naturaliseren tot Qatarees en meteen ook maar zijn naam veranderde in Saif Saaeed Shaheen. Shaheen behaalde verschillende wereldtitels op de 3000 meter steeplechase en is nog steeds houder van het wereldrecord. Shaheen krijgt als tegemoetkoming levenslang maandelijks 1.000 dollar op zijn rekening gestort

Zijn we opnieuw aanbeland bij Imoh Ezekiel. Volgens de laatste geruchten zou hij eerst een jaar rijpen in Qatar om vervolgens te worden uitgeleend aan een Europese topclub. Ezekiel heeft momenteel één vriendschappelijke interland met Nigeria op zijn actief. Hij zou in principe dus nog voor een ander land mogen uitkomen. En dat land zou wel eens Qatar kunnen zijn.  Want uiteindelijk is met geld alles te koop. Daar is Qatar misschien wel het beste bewijs van. Dit emiraat gaat ook de komende jaren nog stevig zijn stempel drukken op het voetbal.