Toewijding en discipline: sporters kunnen maar beter beschikken over een gezonde portie hiervan. Iemand die hier geen gebrek aan heeft is Michel Butter. Op 14 april loopt deze Nederlander zijn zesde marathon in Rotterdam. De verpersoonlijking van ambitie, toewijding en wilskracht in een en dezelfde persoon.
Michel Butter
We schrijven 2010. Butter is dan nog een veelbelovende jonge afstandsloper die voornamelijk op de 10 kilometer uitkomt. Het Europees kampioenschap atletiek vindt dat jaar plaats in Barcelona. Butter doet er alles aan om de scherpe limiettijd te halen, maar overmand door faalangst en stress faalt Butter. Het is zijn grootste mislukking tot hiertoe. Later zou Butter verklaren dat die tegenslag hem alleen maar sterker heeft gemaakt en het misschien wel het beste was wat hem in zijn carriëre is overkomen. Butter heeft na zijn mislukking de buik vol van pistewedstrijden. Het tactisch steekspel, het fixeren op rondetijden. Hij gaat er allemaal net iets moeizamer mee om dan zijn concurrenten. In samenspraak met zijn trainer verandert Butter drastisch van koers. De golden boy van de Nederlandse atletiek richt zich sindsdien tot de marathon. Een overstap die hij zich tot hiertoe nog niet heeft beklaagd. Butter lijkt nu eindelijk klaar te zijn om zijn naam bij te schrijven in de annalen van de Nederlandse atletiek. Het Nederlands record 2'8'20" zou er zomaar eens aan kunnen geloven.
"Butter heeft na zijn mislukking de buik vol van pistewedstrijden. Het tactisch steekspel, het fixeren op rondetijden. Hij gaat er allemaal net iets moeizamer mee om dan zijn concurrenten. "
Zijn debuut op de marathon kwam er in 2011 in Utrecht, een traditioneel snelle marathon. Zijn debuuttijd van 2u16 was veelbelovend, maar de echte doorbraak kwam er pas dit jaar in oktober op de marathon van Amsterdam. Als derde Nederlander dook Butter onder de magische grens van 2u10. Binnen twee weken hoopt Butter uit te komen op een tijd rond de 2u8 minuten. En Butter lijkt meer dan ooit in de vorm van zijn leven te verkeren. Tijdens de CPC loop in Den Haag liep butter een nieuw PR op de halve marathon in 1 uur 2'25" in bijzonder moeilijke (lees koude) omstandigheden. Dat succes komt er niet toevallig en is het resultaat van toewijding en passie. Een passie die hem zelfs over de landsgrenzen heen naar Kenia dreef om er te trainen tussen 's werelds elite op de lange afstand.
Trainen met de Kenianen
Butter is er na zijn mislukking in 2010 alles aan genegen om te slagen in zijn opzet. En daarvoor trok Butter enkele weken op trainingsstage naar Kenia, waar hij op hoogte driemaal daags als een bezetene traint. Tussen wereldtoppers als Emmanuel Mutai, Bernard Kipyogo en Bernard Koech probeert Butter zich staande te houden. Iets wat hem maar gedeeltelijk lukt tijdens de zware en afmattende baantrainingen op de stoffige sintelpiste van ldoret. Helemaal achteraan het groepje bengelt Butter meestal. Wakker ligt hij er niet van. Voor blanke atleten is elke inspanning op hoogte een marteling, iets waar de Kenianen geen last van hebben. Zijn keuze voor Kenia heeft hem naar eigen zeggen ook innerlijke rust gebracht. Hier draait alles rond trainen en rusten of rusten en trainen zo u wil. De ontberingen, amper zuiver water, geen luxe, neemt Butter er met de glimlach bij.
Persoonlijk grijpt dit verhaal me wel bij de keel. Langs de ene kant is het voor een stuk meelijwekkend. Waarom zou je jezelf zo pijnigen en zoveel opofferen voor één wedstrijd? Langs de andere kant kan ik enkel tonnen respect opbrengen voor de ingesteldheid van Butter. Sportman in elke vezel van zijn lichaam.
Sommigen beweren dat je jezelf pas atleet mag noemen nadat je met succes een marathon hebt betwist. Misschien een beetje overdreven, maar de uitdaging was er niet minder om. Plaats delict was Treviso nabij Venetië. Prachtig weer, een ontieglijk lange sliert enthousiaste Italiaanse toeschouwers, een fabelachtig decor en de sportieve uitdaging maakten van dit alles een prachtige belevenis.
Hoe voltooi ik met succes een eerste marathon? Er zijn encyclopedieën vol over geschreven, maar niemand is er tot nu toe in geslaagd een geheim recept te ontdekken dat op iedereen van toepassing is. Welke training dien ik te volgen, welk voedsel neem ik tot mij voor tijdens en na ?. Het blijft voor de meesten nattevingerwerk bij hun eerste kennismaking met de klassieke afstand. Ook voor mij, al kon ik teren op de wijze raad van mijn trainer.
Iedereen heeft wel één of ander motief om ooit in zijn leven een marathon te lopen. Uiteindelijk is ook 99,8 procent van de bevolking daartoe in staat. Sommige motieven zijn eerder banaal. Een verloren weddenschap of een bak bier als inzet. Nog een mogelijkheid: het virus dat je heden ten dage een marathon moet gelopen hebben heeft ook jou te pakken gekregen. Of er kunnen medische of gezondheidsaspecten meespelen, waarbij het voltooien van de marathon slechts onderdeel is van een hoger doel, nl een gezonder leven. Of misschien streef je wel een nobel doel na en wil je geld inzamelen voor een goed doel. En sommige mensen houden gewoon van een leuke uitdaging op tijd en stond. Ik reken mezelf voornamelijk tot de laatste categorie en misschien ook een heel klein beetje tot de tweede.
"Uiteindelijk weet je pas achteraf wat 42 km en 195 meter met je lichaam doet."
Voor mezelf had ik uitgemaakt dit louter als een leuke sportieve uitdaging op te vatten. Een tijd had ik daarbij niet in gedachten. Uiteindelijk weet je pas achteraf wat 42 km en 195 meter met je lichaam doet. Die 42,195 km zou ik lopen tussen startplaats Vittorio Veneto, waarna de finish in het historische centrum van Treviso lag. Deze marathon werd overigens gelopen volgens een uniek concept. Om de tiende verjaardag van de marathon extra luister bij te zetten konden deelnemers vertrekken vanuit 3 verschillende startplaatsen. Na ongeveer 23 km zou iedereen dan samen komen. Leuk bedacht en ik koos uiteindelijk lukraak voor Vitorio Veneto. Een schilderachtig plaatsje aan de voet van de Alpen. De marathon zou van start gaan op zondag 3 maart om 9:45. Het vervoer naar de start was al even origineel als de formule volgens dewelke deze marathon betwist zou worden. Een gammel treintje stond in voor het transport van veel te veel mensen. Mijn opstapplaats was Mestre, een voorstadje van Venetië. Dat ik uitgerekend daar mijn hotel had geboekt bleek achteraf een zege te zijn. Mestre was één van de eerste haltes op de route, waardoor ik een van de schaarse zitplaatsen kon bemachtigen. Al de rest had minder geluk en kon 1 uur en 10 minuten rechtstaan. In de schaduw van een Alpenreus gooide het ijzeren gevaarte omstreeks 5 over 8 zijn ballast overboord. Een snelle profielschets van het deelnemersveld was niet zo heel moeilijk. Het archetype van een deelnemer aan deze marathon was mannelijk en pakweg tussen de 37 en 55 jaar oud. Daar stond ik dan als broekie temidden van al die ervaring.
Wat was het koud
Mijn reis verliep vlekkeloos al had ik één ding over het hoofd gezien. We moesten onze spullen al om kwart voor negen inleveren aan de vrachtwagens. Daar stond ik dan in korte broek en singlet in de schaduw van een berg. Echt warm krijg je het daar niet van. Mijn gebrek aan ervaring en onwetendheid werd ruimschoots gecompenseerd door mijn sluwe concurrenten. Wegwerpoveralls werden massaal tevoorschijn getoverd en ook vuilniszakken deden dienst als bodywarmer. Gaf wel een raar effect als je zo een groepje in wegwerpoveralls ziet passeren. Het leek wel een scene uit Star Wars of iets dergelijks. Als nieuweling mocht ik plaatsnemen in het vierde startvak. Dat leek me dan weer net iets te druk en ik slaagde erin te ontsnappen aan het alziende oog van de veel te strenge waarnemers, die er met een arendsblik de boel in de gaten hielden, en zodoende kon ik 1 vak opschuiven. Mijn lichaam was ondertussen toch tamelijk verkleumd en ik kon niet snel genoeg van start gaan. De planning hield in dat ik zou starten tegen 4 minuten per kilometer. Iets waar ik me vakkundig aan hield in het begin. Omdat ik redelijk ver gestart was leken mijn eerste 2 kilometers meer op een reuzeslalom. Na drie kilometer passeerde ik al deelnemers waarbij de tong letterlijk op de grond hing. Het maakte mij er eens te meer attent op mij strikt aan het schema te houden. Een klap van de man met de hamer zou mij niet overkomen was ik zelfverzekerd.
Het parcours van deze marathon stelt in se niet zo heel veel voor. Er werden voornamelijk lange brede rechte wegen aangedaan die het zeker niet onaangenaam lopen maakten. De lange enthousiaste sliert toeschouwers langs de kant van de weg was een fikse opsteker. Natuurlijk speelde het weer ook een belangrijke rol. Een stralend zonnetje en geen wolkje aan de hemel, meer is er in Italië niet nodig om mensen het huis uit te krijgen. Ik betrapte mezelf er soms op even te versnellen wanneer er veel volk langs de weg stond, om daarna terug in de remmen te duiken. De organisatie voorzag elke vijf kilometer een drankpost, waar ik gretig gebruik van maakte. Telkens bleef er van mijn halfliterflesje niet veel meer over. Na tien kilometer was het tijd om het eerste gelletje boven te halen. Tussendoor nam ik om de vier kilometer speciale pilletjes die krampvorming verderop in de wedstrijd moesten tegengaan. Het was vaak sukkelen geblazen, op het komische af volgens mij. Na tien kilometer kwam ik door in 40'30" of een half minuutje trager dan het schema voorop gesteld had, maar het bracht me niet van de wijs. 95 procent van de deelnemers kiest ervoor om zoveel mogelijk in groep te lopen en het tempo af te stellen op het groepje waarin gelopen wordt.Zeker omdat er de hele tijd licht wind op kop stond. Zelf heb ik praktisch 90 procent van de tijd alleen gelopen op het vooropgestelde tempo. Als ik dan al eens in een groepje belandde zat ik in no time op kop te sleuren. Ik passeerde de tien kilometer als 87 ste op een totaal van 2504 deelnemers.
Zweten en zwoegen
We liepen voornamelijk door open vlaktes met links en rechts van ons uitlopers van de Alpen, waar op het uiterste topje nog een heel klein beetje sneeuw lag. Hoeveel keer ik links en rechts heb gekeken om een glimp op te vangen van dat prachtige decor kan ik niet zeggen, maar toch vrij regelmatig. De kilometers smolten weg als sneeuw voor de zon. Zeker het gedeelte tussen kilometer 10 en het punt aan de halve marathon ging naar mijn gevoel bijzonder snel vooruit. Ik bleef nog steeds keurig fladderen rond de 4 minuten per kilometer. Elke keer was het weer angstig naar de klok kijken of ik geen tekenen van verval begon te vertonen. Die waren er niet en ik probeerde in een zo vlot mogelijke stijl te lopen. Na 21,097 kwam ik door in 1:24'37". Nog altijd iets onder het schema, maar het feit dat ik geen verval toonde sterkte me in de overtuiging dat dit tempo best vol te houden was. Links en rechts van mij zag naderen ik vaak zwoegende atleten die krampachtig aan hun tempo probeerden vast te houden. Ik begon ook steeds meer en meer mensen in te halen. Telkens ik iemand passeerde steeg het moraal lichtjes. Na kilometer 24 besloot ik dat het stilaan welletjes was geweest. Voor de eerste keer kwam ik uit mijn comfortabele sofa en besloot lichtjes te gaan versnellen. Ik bracht het tempo zonder veel problemen naar 3'50 a 3'55". Vanaf dat moment besefte ik meteen dat dit een begenadigd dagje zou worden. De benen voelden nog steeds geweldig aan. Ik bleef stelselmatig versnellen. Uiteindelijk lag op 3'40" de grens. Met het naderen van Treviso werd het ineens een pak drukker voor mij. In een bestek van een drietal kilometer wist ik ongeveer twintig atleten op te rapen. Bij kilometerpaal 37 kreeg ik het voor het eerst lastig. Het ging vanaf dan ook gestaag bergop waardoor het tempo stokte. Maar de laatste drie kilometer trad het verval wel vrij heftig in. Het tempo zakte opnieuw naar 3'55" en ik moest nu echt op de tanden bijten. De passage over de kasseien in hartje Treviso werd een echte lijdensweg. Voor mij zag ik nog een atleet opduiken in de laatste kilometer. Maar de fysieke en mentale kracht ontbraken om me daar op te focussen. Kleine smalle straatjes, enge bochten en enkele stukken stevig bergop maakten het er ons ook niet makkelijker op. Ik passeerde uiteindelijk als 35 ste de finishlijn in 2:46'44" en was daarmee uiteraard meer dan tevreden.
Voor herhaling vatbaar? Zeker en vast, maar dan toch niet de eerste 363 dagen.... Misschien dat ik de uitdaging volgend jaar nog eens aanga, maar ik maak er dan opnieuw geen doel van. Al bij al was het een prachtige ervaring en dito reis.
