Waarom ultra's geen leeghoofden zijn

Een spandoek, meer hadden de ultra's van Standard niet nodig om het land heel even in vuur en vlam te zetten. Een hoopje plastiek waar de brave belastingbetaler zich serieus in verslikte. Hypocriete verontwaardiging of net die ene brug te ver?

Moest Vincent Van Gogh even de tijd genomen hebben om vanuit de hemel naar de westrijd Standard-Anderlecht te kijken dan zou hem ongetwijfeld ook dat spandoek met als opschrift 'Red or Dead' zijn opgevallen. Je kon er dan ook moeilijk naast kijken. Los van de inhoud zal enkel een blinde niet meteen bevestigend knikken en toegeven dat het best een mooi gemaakt doek was.  De persiflage uit Friday the 13th was tot in detail nagemaakt, enkel ter hoogte van het afgehakte hoofd permiteerden de vurigste supporters van Sclessin zich wat meer artistieke vrijheid .

De ultra's Inferno houden wel van wat provocatie

Als het aankomt op tifo's en choreografiën dan speelt Standard in Europa in de Champions League. Tot ver buiten de landsgrenzen dwingen hun ultra's respect af met hun knappe acties. Hun filmpjes en foto's worden dan ook gretig gedeeld en geliked op de sociale media. Het zuiders temperament dat deze supporters aanhangen ligt de Belg veel minder.  Het zijn immers toch alleen maar leeghoofden met veel te veel vrije tijd. Die perceptie kwam heel nadrukkelijk bovendrijven na het uitpluizen van de sociale media. Een nogal voorbarige conclusie, want om zo'n tifo voor elkaar te krijgen in het grootste geheim heb je best wat stielkennis nodig. Stielkennis die in overvloed aanwezig is bij de Ultras Inferno, een verzamelnaam voor de Luikse ultra's op tribune 3. Verder heb je ook nog PHK, die zich schuilhouden op tribune 4 en ook geregeld uitpakken met een, zij het meestal iets bescheidener, tifo. Neen leeglopers zijn het allerminst die ultra's. 

"Ultra's zijn in feite de vakbonden van de tribunes"

Een van de meest fundamentele vragen bleef de afgelopen dagen zo goed als onbeantwoord in de Belgische pers. Wie of wat zijn ultra's en wat drijft hen? Uitgeroepen tot vijand van het goed fatsoen en bondgenoot van de wansmakelijkheid. Maar laten we dan tenminste de moeite nemen om onze 'nieuwe vijand' te leren kennen. Know Your Enemy, weet je wel.  De term ultra's gaat al een hele tijd mee in het voetbal. Al in de jaren 60 ontstonden er kleine groeperingen in Italië die zich specifiek gingen bekommeren om het bevorderen van de sfeer in het stadion. Dat is simpel gezegd ook het belangrijkste bestaansrecht van de ultra's. Je kan ze beschouwen als de harde kern die onvoorwaardelijke trouw zweert aan de club. Wil je weten waar de ultra's zich bevinden in het stadion? Dan bestaat daar een eenvoudig trucje voor. Deze supporters zingen namelijk de hele wedstrijd door, ongeacht het scoreverloop. Zelfs als de tegenpartij scoort blijven zij even passioneel verder zingen.  Of misschien had je ze wel al herkend door de vele vlaggen en bandieri die ze zelfs tijdens de wedstrijd gebruiken? Als er ultra's aanwezig zijn in het stadion dan zul je ze zien en horen. 

Ideologie

Niet elke club beschikt over ultra's. In België zijn de clubs met een fatsoenlijke groepering ultra's op één hand te tellen. Ze zijn voornamelijk gesitueerd ten zuiden van de taalgrens. Standard Luik heeft de grootste groep ultra's in België. Ook Charleroi en Genk staan bekend om hun ultra's. En ook Anderlecht heeft sinds kort zijn eigen ultra's.  Er valt overigens een opvallende parrallel te trekken tussen deze clubs. De laatste jaren kwamen ze geregeld in het nieuws omwille van protestacties tegen het bestuur.  De opstand van Tribune Zuid, waar tot voor kort de ultra's van Genk zaten, tegen het Genkse bestuur deed al enkele koppen rollen (Degraen, Jacobs). Al lijkt de rust er nu stilaan terug te keren. Ultra's zijn voor veel clubbestuurders een vervelende "pain in the ass".   Wanneer het sportief goed loopt met de club zijn deze mensen je beste supporters, maar gaat het slecht en ligt wanbeleid aan de basis dan zijn ze evengoed je ergste vijand. Ultra's zijn steeds rechttoe, rechtaan. Geen hypocrisie, maar steeds vechtend voor hun idealen. Het beste voorbeeld is misschien wel de recente strijd van Tribune Zuid tegen het vorige bestuur in Genk. Die strijd  duurt (duurde??) uiteindelijk enkele jaren, waarbij de ultra's verschillende malen ten prooi zijn gevallen aan repressies vanuit het bestuur, waarop dan represailles volgden door de ultra's zelf. Hun clubtrouw bleef daarbij steeds overeind ook al betekende het dat zij bij wijze van protest verschillende wedstrijden zichzelf het zwijgen hebben opgelegd. De ijzige stilte tijdens Genk-Westerlo dit jaar, toen Tribune Zuid in staking was, zal me altijd bijblijven. Deze mensen vormen, hoe je het ook draait of keert, de ruggengraat van deze club. Door gewoon al niet te zingen kunnen zij hun invloed uitoefenen. Je mag de macht van deze ultra's niet onderschatten. 

Zijn ultra's echt barbaars en wreed? Losgeslagen hooligans die slaan op alles wat hen niet aantstaat? Dat valt in feite wel mee. Ultra's zijn absoluut geen heiligen en schuwen van tijd tot stond ook het geweld niet. Maar zij gaan in tegenstelling tot echte hooligans niet expliciet op zoek naar  dat geweld. Het belangrijkste is en blijft het aanmoedigen van de eigen club. Zoals hierboven reeds aangehaald staan ultra's voor bepaalde idealen. Meestal zijn die idealen gerelateerd aan het voetbal. Het recht op vrije tribunes is een ideaal waar ultra's wereldwijd voor strijden. Dit houdt onder meer in dat het gebruik van pyrotechnische middelen, vlaggen, megafoons ed. wordt toegestaan. Zij leveren verder ook strijd tegen te hoge toegangsprijzen. In feite komen zij dus op voor de gewone supporter. Ultra's zijn de vakbonden van de tribunes. Duitse clubs hanteren juist zeer democratische toegangsprijzen omdat Duitsland zowat het mekka is van de ultra-beweging in West-Europa. Engeland, een land zonder ultra's, op Crystal Palace na, hanteert dan weer exuberante toegangsprijzen. Ultra's hebben de afgelopen jaren al verschillende malen de handen in elkaar geslagen tegen wat zij het 'moderne voetbal' noemen. Wie regelmatig een wedstrijd in het stadion meepikt zal ongetwijfeld al een van de vele stickers gezien hebben met het opschrift  'Against Modern Football'. In 2012 hielden de Duitse ultra's een gezamelijke actie om de verstrengde veiligheidsvoorschriften in de stadions aan de kaak te stellen. Niet zonder succes, want het idee om af te stappen van de staanplaatsen in Duitsland is ondertussen naar de prullenmand verwezen.

Ook op maatschappelijk vlak is de invloed van deze ultra's toch niet te onderschatten. Hun ideologische rechtlijnigheid maakt hen niet ongevoelig voor sociaal onrecht. Toch gaan veel groeperingen er prat op politiek neutraal te zijn en worden politieke symbolen niet, of nauwelijks geaccepteerd in het stadion. Ultra's zijn van oorsprong eerder links georiënteerd. Het is bijvoorbeeld niet ver zoeken naar een beeltenis van Che Guevara in en om Sclessin. En ook in de tifo's van Ultras Inferno kwam de vrijheidsstrijder al meermaals aan bod. In Italië heb je ook voorbeelden van rechts georiënteerde groepen. De Ultras Sur van Real Madrid staan bijvoorbeeld gekend om hun licht neo-fascistische ideologiën. Real Madrid is ze dan ook liever kwijt dan rijk. De Arabische Lente was er misschien wel nooit gekomen zonder ultra's. Zeker in Egypte staan deze groeperingen als een sterk blok in de maatschappij. Het was pas toen de ultra's van Al Alahwy en Zamalek de handen in elkaar sloegen dat de opstand tegen Moebarak in een stroomversnelling is gekomen. En ook in Turkije en Oekraïne hebben spelen ultra's een voorname rol in straatprotesten. Los van het feit of de 'red or dead' tifo op het randje was of er net over zijn ultra's veel meer dan een bende nietsnutten, die werkloos zijn en bijgevolg veel te veel vrije tijd hebben om aan tifo's te werken. Een beetje meer respect voor deze mensen is dus zeker op zijn plaats.